کودک یا صغیر در اصطلاح حقوقی به کسی گفته می شود که از نظر سن به نمو جسمی و
روحی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد، چون حیات واقعی با تولد شروع می شود
بنابراین دوران کودکی هم با تولد آغاز می گردد. مادة 956 قانون مدنی مقرر می دارد: اهلیت
برای دارای بودن حقوق، با زنده متولد شدن انسان شروع و با مرگ او تمام می شود. اما
نبایستی فراموش کرد که کودک قبل از آنکه متولد شود، یعنی در حالی که جنین است، نیز
دارای حیات است و بدین جهت شایسته است که مورد حمایت قرار گیرد. بدین اعتبار شاید
بتوان ادعا کرد که شروع کودکی درواقع از تاریخ انعقاد نطفه می باشد، زیرا از این زمان است
که کودک به عنوان موجودی زنده و مستقل از پدر و مادر مورد توجه مقنن قرار گرفته و برای
او حقوقی مقرر می گردد.
مطابق مقررات قانون مدنی، حمل یعنی کودکی که هنوز متولد نشده، از تاریخ انعقاد نطفه
عیناً مانند کودکی که به دنیا آمده از کلیه حقوق مدنی برخوردار می گردد، مشروط بر آنکه
زنده متولد شود، اگرچه پس از تولد هم فوراً بمیرد.
با این حال با توجه به مراحل شکل گیری شخصیت کودک و جامعه پذیری تدریجی وی،
متخصصان قائل به طبقه بندی و تفکیک دوران کودکی از بدو تا ختم آن شده اند به نحوی که
در هر دوره حقوق و مسئولیت هایی را برای وی لحاظ کرده اند. در قانون مجازات اسلامی
جدید نیز در کنار پذیرش سن زیر 18 سالگی به عنوان سن کودک و نوجوان، یک
تقسیم بندی دیگر نیز داشته به نحوی که دوره کودکی و نوجوانی به چهار دوره شامل بدو تولد
تا 9 سالگی، 9 تا 12 سالگی، 12 تا 15 سالگی و 15 تا 18 سالگی تقسیم کرده است.